Loading...
BESKID SĄDECKI - Szlak Cerkwi Łemkowskich - Dawna cerkiew greko - katolicka p.w.św.Kosmy i Damiana

Szlak Cerkwi Łemkowskich Beskidu Sądeckiego

Dawna cerkiew greko - katolicka p.w.św.Kosmy i Damiana

Jest to dawna cerkiew greko - katolicka znajdująca się ma terenie gminy Krynica Zdrój w miejscowości Piorunka na Szlaku Cerkwi Łemkowskich w Beskidzie Sądeckim. Obecnie jest to kościół rzymskokatolicki, pod wezwaniem Matki Boskiej Różańcowej. Cerkiew została wybudowana w roku 1789. Pierwsza cerkiew w Piorunce najprawdopodobniej powstała w I poł. XVII wieku, po lokacji wsi w 1634. Była to cerkiew pomocnicza parafii w Brunarach. Podobnie jak pozostałe cerkwie na szlaku, wzniesiono ją w typie sakralnego budownictwa zachodnio - łemkowskiego.

Cerkiew greko - katolicka p.w.św.Kosmy i Damiana w Piorunce jest drewniana typu północno - zachodniego. Obecny budynek, który został wzniesiony w 1789 roku przebudowano w 1909, kiedy zmieniano kształt okien. W 1930 wykonano natomiast polichromię wnętrza. Jest to konstrukcja trójdzielna, z jedną nawą o konstrukcji zrębowej szalowana gontem. Prezbiterium jest kwadratowe. Dodatkowo wznosi się wieża o konstrukcji słupowej z nadwieszoną izbicą, szalowaną deskami z cebulastym hełmem pobitym blachą. Całość cerkwi zwieńczają trzy baniaste kopuły. Dach obiektu pokrywa blacha. Przedsionek, nawa i prezbiterium są różnej szerokości, dwie skrajne części kryte są dachami namiotowymi. W pobliżu znajduje się drewniana dzwonnica i przy cerkiewny cmentarz.
Wnętrze cerkwi posiada bogate wyposażenie. Najcenniejszym zabytkiem cerkwi św.Kosmy i Damiana w Piorunce jest rokokowy ikonostas z XVIII w. Jest on najstarszym i w całości zachowanym przedmiotem, który posiada elementy z XVII wieku. Malowidłem, który najbardziej przyciąga do odwiedzenia tej cerkwi portret pasterza pochodzącego z łemkowszczyzny, który przedstawiony jest na tle panoramy górskiej. Obraz ten przyciąga ze względu na jego niezwykłą rzadkość, ponieważ sceny świeckie nie były czesto umieszczane w ikonostasach. Znajduje się on na cokole ikony św. św. Kosmy i Damiana, co wyróżnia go jeszcze bardziej. Pozostałe ikony pochodzą z różnych okresów; trzy ikony w rzędzie świąt zostały dostawione do ikonostasu, gdyż znajdujące się wcześniej w tych miejscach wizerunki zostały skradzione. Wewnątrz zachowany został całkowity wystrój cerkiewny.
Całe wnętrze cerkwi nakryte jest sklepieniami zwierciadlanymi. Sklepienie takie jest sklepieniem o bardzo małej krzywiźnie lub przechodzi ono w płaski strop powyżej krótkiego odcinka krzywizny. W cerkwi znajdują się również boczne ołtarzyki, pochodzące z późnego baroku, z końca XVIII wieku. Po Akcji Wisła cerkwię pozbawioną wiernych przejął Kościół łaciński, zmieniając wezwanie świątyni na Matki Boskiej Różańcowej.

Piorunka 77, 33-380 Piorunka
Cerkiew p.w. Kosmy i Damiana Cerkiew p.w. Kosmy i Damiana Cerkiew p.w. Kosmy i Damiana