Nowy Sącz - Kościół Św. Małgorzaty

Opis Kościół Św. Małgorzaty w Nowym Sączu

Budynek kościoła został pokryty elementami gotyckimi i barokowymi. Na pierwszy plan wysuwa się fasada barokowa zwieńczona dwoma wieżami, nawa główna przed którą znajduję się kruchta łącząca wieże. Całości dopełniają dwie kaplice boczne. Prezbiterium opięte jest 7 skarpami, które zamyka prosta ściana. Powstała ona w 1730 poprzez zamurowanie okna znajdującego się z tyłu ołtarza. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Przemienienia Pańskiego. Pochodzi on z kręgu obrazów Veraicon z Włoch a jego powstanie określa się na XV wiek. Został on sprowadzony w roku 1758. Początkowo kościół zbudowany był na planie układu dwunawowego. Na środku znajdował się rząd filarów, w osi świątyni. Było ono rzadkością i ograniczało funkcjonalność budowli. Zostały one usunięte i zastąpione stropem żelbetowym, podczas przebudowy w latach 70. XX wieku.

Wnętrze świątyni pokrywają malowidła w przedniej jej części. Najstarszym z nich jest okryta dopiero w 1970 gotycka polichromia z 1360 roku. W północnej części od prezbiterium przedstawia ona sceny męczeństwa św. Bartłomieja i św. Jakuba oraz scenę ukrzyżowania Chrystusa. Innymi zabytkowymi elementami świątyni są: figura Madonny z Dzieciątkiem z XIV wieku, fryz z płaskorzeźb apostołów przywieziony po bitwie grunwaldzkiej, trzy portale gotyckie z XV wieku, renesansowa chrzcielnica z 1557 roku odlana z brązu, ołtarz główny i dwa boczne, późnorenesansowe z XVII wieku, w nawie dwa rokokowe ołtarze boczne. Organy 34-głosowe wykonał Włodzimierz Truszczyński z Warszawy. W oknach umieszczono witraże, które wykonała malarka Teresa Reklewska. Cennymi obrazami znajdującymi się w świątyni są: obraz Adoracja Trójcy Św. z 1620 roku, który został odkryty w 1886 roku i przeniesiony z kościoła na Hellenie do bazyliki w 1942 roku, Matka Boska z Dzieciątkiem z początku XVI wieku, św. Jan Chrzciciel z XVII wieku. Ponadto młodsze obrazy, które można oglądać to: św. Józef z 1938 roku, św. Elżbieta Turyńska z 1980 roku.

Cudowny obraz Przemienienia Pańskiego - jest najcenniejszym obrazem sadeckich świątyń. Znajduje się on w ołtarzy głównym bazyliki kolegiackiej. Uważany jest za wschodni odpowiednik chusty św. Weroniki. Historia jego powstania wiąże się z królem Edessy Abgarem V ( obecna Turcja ) który chorując na trąd prosił Chrystusa o wyleczenie. Jezus nie mogąc przybyć osobiście posłał mu swoje odbicie, powstałe na płótnie. Król po otrzymaniu obrazu został wyleczony. To oblicze, namalowane później rozpowszechniono jako prawdziwe oblicze Jezusa. Jedna z kopi trafiła do Nowego Sącza.

Według legend przekazywanych z pokolenia na pokolenie Wacław II, założyciel miasta, wiózł wizerunek z Czech do Krakowa. "Wóz z obrazem miał zatrzymać się i stanąć jak wryty, i żadnym sposobem ruszyć z miejsca nie dał". Miało to miejsce we wsi Kamienica, późniejszym Nowym Sączu. Faktem jest, że pierwsza wzmianka pisemna o obrazie pochodzi z roku 1597, a po przebadaniu obrazu jego powstanie datowane jest na XIV wiek.

Technika wykonania obrazu to tempera, naniesiona na trzy deski lipowe. Ich grubość to 2 cm a cały obraz ma wymiary: 68 x 87 cm. Początkowo zawieszony został w kościele klasztornym oo. franciszkanów. Po pożarze w 1785 roku trafił do kościoła św. Małgorzaty do prawego ołtarza. Dopiero w 1971 metropolita krakowski Karol Wojtyła wprowadził obraz do ołtarza głównego bazyliki. Odpust ku czci Przemienienia Pańskiego obchodzony jest w kościele św. Małgorzaty od 1845 roku za sprawą papieża Grzegorza XVI. Cały czas są rejestrowane w księdze łask cuda, które wydarzyły się za sprawą cudownego wizerunku.