Stary Sącz - to miejscowość na pograniczu Beskidu Sądeckiego, będąca niejako bramą która prowadzi na w stronę gór. Jej ulokowanie w widłach Popradu i Dunajca sprawia, że jest kusząca propozycja wędrówki w gore rzeki, ciągnącej się pomiędzy kilkusetmetrowymi szczytami, wspinając się na najwyższe wierzchołki Pasma Radziejowej i Pasma Jaworzyny Krynickiej. Dolina Popradu wyznacza trasę biegnącą przez Rytro, Piwniczną aż po Muszynę i Krynicę, zaś większy i potężniejszy Dunajec mijając Łącko okrąża niejako Beskid Sądecki i kieruje się w stronę Tatr.
W Starym Sączu zachował się układ architektoniczny charakterystyczny dla okresu średniowiecznego, będącego jednym z najstarszych osiedli polskich. Był on grodem granicznym znajdującym się przy szlaku handlowym łączącym Adriatyk z Karpatami. Pierwsza wzmianka na temat Starego Sącza datowana jest na 1257 r., kiedy to książę krakowsko-sandomierski Bolesław Wstydliwy zapisał księżniczce węgierskiej Kindze ziemię sądecką. Miasto było świadkiem wielu wydarzeń historycznych: w 1358 r. Kazimierz III Wielki zezwolił na lokację Starego Sącza na prawie magdeburskim, jednocześnie zwolnił miasto od danin; w 1683 r. król Jan III Sobieski po stoczonej bitwie pod Wiedniem, w drodze powrotnej do Warszawy odwiedził miasto, by pokłonić się szczątkom księżnej Kingi. Miasto przeżyło wiele pożarów, po których było w stanie się odrodzić, a w największym w 1795 roku, kiedy to spaliło sie niemal całe miasto, z pożogi pozostał jedynie kamienne dom mieszczański z XVII wieku zwany "Domem na Dołkach".
Starosądecki rynek, zbudowany w układzie średniowiecznym charakteryzuje się prostokątnym placem, który ma powierzchnię prawie 1 ha pokrywa kamienny bruk. Pochodzi on z otoczaków, które naniósł tutaj Dunajec z Tatr. Wychodzi z niego 8 ulic, po dwie z każdego rogu rynku, tworząc z nim kąt prosty. Obecnie wokół rynku znajduje się 22 domy, pierwotnie było ich o dwa więcej. Jeszcze do 1795 roku na rynku znajdował się ratusz, jednak nie przetrwał pożaru a władze nigdy go nie odbudowały. Ze względu na zachowaną średniowieczną zabudowę miasta, w 1954 Stary Sącz uznano za rezerwat urbanistyczny.
Stary Sącz Rynek panorama fot. Andrzej O
Dom na Dołkach (Rynek 6) |
---|
![]() |
Restauracja Marysieńka (Rynek 12) |
![]() |
Dom Pod Dzwonkiem (Rynek 17) |
![]() |
Oficyna Raczków (Rynek 21) |
![]() |
Klasztor sióstr klarysek wymagał szczególnie starannej oprawy i na jego upiększanie nie szczędzono środków. Szczególny wpływ na wygląd konwentu mieli dwaj włoscy artyści: Baltazar Fontana (1658-1729), znany głównie ze swej działalności rzeźbiarskiej i sztukatorskiej w Krakowie, na Morawach i we Włoszech, oraz Franciszek Placidi (1710-82). Historia zespołu klasztornego sióstr klarysek jest związana nierozerwalnie z dziejami Starego Sącza. Powstanie miasta było konsekwencją nadania św. Kindze Ziemi Sądeckiej w roku 1257 i podjętej przez niż akcji kolonizacyjnej.
Klasztor Sióstr Klarysek oraz Kościół Trójcy Świętej fot. Zbigniew Wójcik
Klasztor Sióstr Klarysek (Plac św. Kingi 1) |
---|
![]() |
Mury klasztorne |
![]() |
Brama Seklerska |
![]() |
Źródełko św. Kingi |
![]() |
Kościół św. Elżbiety Węgierskiej |
![]() |
Kościół św. Rocha i św. Sebastiana |
![]() |
Ołtarz Papieski w Starym Sączu |
![]() |
Muzeum Jana Pawła II |
![]() |
Wyjeżdżając z rynku ulicą Batorego w kierunku Łącka i Szczawnicy, tuż za budynkiem "Sokoła" pod numerem 27 są pozostałości po Klasztorze Franciszkanów. Siedziba władz gminy mieści się w budynku folwarcznym dawnego klasztoru franciszkanów. Ze względu na zachowaną średniowieczną zabudowę miasta, w 1954 Stary Sącz uznano za rezerwat urbanistyczny.
Ul. Stefana Batorego w Starym Sączu
Budynek Sokoła (Batorego 23) |
---|
![]() |
Budynek Urzędu Miasta (Batorego 25) |
![]() |
Dawny klasztor oo. Franciszkanów |
![]() |
Dom rodziny ks. prof. Józefa Tischnera |
![]() |
Uroczysko Miejska Góra |
---|
![]() |
Winna Góra |
![]() |
Most kolejowy Jacek |
![]() |
Szlaki z/do Stary Sącz |
---|
![]() |
![]() |