Stary Sącz - to miejscowość na pograniczu Beskidu Sądeckiego, będąca niejako bramą która prowadzi na w stronę gór. Jej ulokowanie w widłach Popradu i Dunajca sprawia, że jest kusząca propozycja wędrówki w gore rzeki, ciągnącej się pomiędzy kilkusetmetrowymi szczytami, wspinając się na najwyższe wierzchołki Pasma Radziejowej i Pasma Jaworzyny Krynickiej. Dolina Popradu wyznacza trasę biegnącą przez Rytro, Piwniczną aż po Muszynę i Krynicę, zaś większy i potężniejszy Dunajec mijając Łącko okrąża niejako Beskid Sądecki i kieruje się w stronę Tatr.
W Starym Sączu zachował się układ architektoniczny charakterystyczny dla okresu średniowiecznego, będącego jednym z najstarszych osiedli polskich. Był on grodem granicznym znajdującym się przy szlaku handlowym łączącym Adriatyk z Karpatami. Pierwsza wzmianka na temat Starego Sącza datowana jest na 1257 r., kiedy to książę krakowsko-sandomierski Bolesław Wstydliwy zapisał księżniczce węgierskiej Kindze ziemię sądecką. Miasto było świadkiem wielu wydarzeń historycznych: w 1358 r. Kazimierz III Wielki zezwolił na lokację Starego Sącza na prawie magdeburskim, jednocześnie zwolnił miasto od danin; w 1683 r. król Jan III Sobieski po stoczonej bitwie pod Wiedniem, w drodze powrotnej do Warszawy odwiedził miasto, by pokłonić się szczątkom księżnej Kingi. Miasto przeżyło wiele pożarów, po których było w stanie się odrodzić, a w największym w 1795 roku, kiedy to spaliło sie niemal całe miasto, z pożogi pozostał jedynie kamienne dom mieszczański z XVII wieku zwany "Domem na Dołkach".
Starosądecki rynek, zbudowany w układzie średniowiecznym charakteryzuje się prostokątnym placem, który ma powierzchnię prawie 1 ha pokrywa kamienny bruk. Pochodzi on z otoczaków, które naniósł tutaj Dunajec z Tatr. Wychodzi z niego 8 ulic, po dwie z każdego rogu rynku, tworząc z nim kąt prosty. Obecnie wokół rynku znajduje się 22 domy, pierwotnie było ich o dwa więcej. Jeszcze do 1795 roku na rynku znajdował się ratusz, jednak nie przetrwał pożaru a władze nigdy go nie odbudowały. Ze względu na zachowaną średniowieczną zabudowę miasta, w 1954 Stary Sącz uznano za rezerwat urbanistyczny.
Stary Sącz Rynek panorama fot. Andrzej O
| Dom na Dołkach (Rynek 6) |
|---|
Dom na Dołkach (Rynek 6)
- jest to kamienica, która jako jedyna przetrwała pożar w 1795 roku. Obecnie wnętrza Domu na Dołkach zajmowane są przez Muzeum Regionalne, urządzone po II wojnie światowej. >>> |
| Restauracja Marysieńka (Rynek 12) |
Restauracja Marysieńka (Rynek 12)
- najbardziej obecnie okazały budynek przy rynku w Starym Sączu. Restauracja oferuje dania pochodzące z kuchni polskiej oraz włoskiej. >>> |
| Dom Pod Dzwonkiem (Rynek 17) |
Dom Pod Dzwonkiem (Rynek 17)
- to budynek znajdujący się w jednym z narożników rynku w Starym Sączu. Ostatecznie budynek stał się dość znaną Gospoda Starosądecką.>>> |
| Oficyna Raczków (Rynek 21) |
Oficyna Raczków (Rynek 21)
- w której znajdują się malowidła ścienne Józefa Raczka, który tutaj mieszkał i tworzył pod koniec XX wieku. Galeria pokazuje burzliwe dzieje miasta oraz inne murale. >>> |
Klasztor sióstr klarysek wymagał szczególnie starannej oprawy i na jego upiększanie nie szczędzono środków. Szczególny wpływ na wygląd konwentu mieli dwaj włoscy artyści: Baltazar Fontana (1658-1729), znany głównie ze swej działalności rzeźbiarskiej i sztukatorskiej w Krakowie, na Morawach i we Włoszech, oraz Franciszek Placidi (1710-82). Historia zespołu klasztornego sióstr klarysek jest związana nierozerwalnie z dziejami Starego Sącza. Powstanie miasta było konsekwencją nadania św. Kindze Ziemi Sądeckiej w roku 1257 i podjętej przez niż akcji kolonizacyjnej.
Klasztor Sióstr Klarysek oraz Kościół Trójcy Świętej fot. Zbigniew Wójcik
| Klasztor Sióstr Klarysek (Plac św. Kingi 1) |
|---|
Klasztor Sióstr Klarysek (Plac św. Kingi 1)
- którego fundatorem była Kinga, księżna krakowska i sandomierska, powstały w 1280 roku głównie z drewna. Do kościoła przylega kaplica św. Kingi. >>> |
| Mury klasztorne |
Mury klasztorne
- kolejne miejsce w Starym Sączu związane z Klasztorem Klarysek. Początkowy wygląd murów, pełniące funkcję fortyfikacyjną, został zmieniony w XVII wieku. >>> |
| Brama Seklerska |
Brama Seklerska
- należy do grupy trzech bram tego typu w Polsce. Brama stanowi pamiątkę po wydarzeniach z 1999 roku. Brama jest szeroka na 3 metry i wysoka na ok. 5 metrów. >>> |
| Źródełko św. Kingi |
Źródełko św. Kingi
- znane jest ze swej cudownej mocy od kilkuset lat. Znajduje się ok 100 metrów od baszty klasztornej. Ze źródełkiem związane jest kilka miejscowych legend. >>> |
| Kościół św. Elżbiety Węgierskiej |
Kościół św. Elżbiety Węgierskiej
- został wzniesiony w XIV wieku. Kościół to budowla gotycka z kilkoma ołtarzami oraz dwoma kaplicami. Kościół zwieńcza wieża. >>> |
| Kościół św. Rocha i św. Sebastiana |
Kościół św. Rocha i św. Sebastiana
- znajdujący się na starym cmentarzu kościół został zbudowany w latach 1643-44 w stylu wczesnobarokowym, na planie prostokąta. >>> |
| Ołtarz Papieski w Starym Sączu |
Ołtarz Papieski w Starym Sączu
- to jedna z niewielu takich budowli w Polsce. Jest on pamiątką po wizycie Ojca Świętego Jana Paweł II w Starym Sączu. >>> |
| Muzeum Jana Pawła II |
Muzeum Jana Pawła II
- zlokalizowano w zakrystii ołtarza głównego. Muzeum jest bardzo dobrze wyposażone: w jego pieczy znajduje się ponad dwa tysiące eksponatów. >>> |
Wyjeżdżając z rynku ulicą Batorego w kierunku Łącka i Szczawnicy, tuż za budynkiem "Sokoła" pod numerem 27 są pozostałości po Klasztorze Franciszkanów. Siedziba władz gminy mieści się w budynku folwarcznym dawnego klasztoru franciszkanów. Ze względu na zachowaną średniowieczną zabudowę miasta, w 1954 Stary Sącz uznano za rezerwat urbanistyczny.
Ul. Stefana Batorego w Starym Sączu
| Budynek Sokoła (Batorego 23) |
|---|
Budynek Sokoła (Batorego 23)
- obecnie mieści się Starosądeckie Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari. Projektantem był pochodzący z Nowego Sącza architekt - Zenon Remi. >>> |
| Budynek Urzędu Miasta (Batorego 25) |
Budynek Urzędu Miasta (Batorego 25)
- jest to budynek z kompleksu pofranciszkańskiego. Począwszy od 1831 budynek stał się własnością władz miasta i pełnił funkcję urzędową. >>> |
| Dawny klasztor oo. Franciszkanów |
Dawny klasztor oo. Franciszkanów
- wraz z kościołem św. Stanisława został wzniesiony około 1280 roku przez Bolesława Wstydliwego. Jedyną pozostałością klasztoru jest wyraźnie odróżniająca się półkolista absyda. >>> |
| Dom rodziny ks. prof. Józefa Tischnera |
Dom rodziny ks. prof. Józefa Tischnera
- należał do Stanisława Tischnera, w nim urodził się Józef, 12 marca 1931 roku. Zlokalizowany jest on przy ulicy Piłsudskiego 9. >>> |
| Uroczysko Miejska Góra |
|---|
Uroczysko Miejska Góra
- potocznie nazywane jest również jako Parkowa Góra. Uroczysko obejmuje obszar 113 ha, posiada liczne ścieżki piesze, rowerowe. >>> |
| Winna Góra |
Winna Góra
- to wzniesienie już na terenie Nowego Sącza. Jej wysokość to 353 m.n.p.m., roztacza się z niej doskonała panorama na Stary i Nowy Sącz. >>> |
| Most kolejowy Jacek |
Most kolejowy Jacek
- znajdujący się na Popradzie, pomiędzy miejscowościami Nowy Sącz i Stary Sącz. Obecny most waży 450 ton. Konstrukcja mostu jest żelazna. >>> |
| Szlaki z/do Stary Sącz |
|---|
Stary Sącz - Moszczenica - Przehyba |
Stary Sącz / Barcicie - Makowica |
Widok na Makowicę ( 948 m n.p.m.), fot. je_ko
Stary Sącz - mury klasztorne Fot. Zbigniew Ciesla
Stary Sącz - mury klasztorne Fot. Bogso
Klasztor Klarysek Fot. PBaranyi
Klasztor Klarysek Fot. Cacus Krupka