Piwniczna - Zdrój -(do 6 lutego 1998 Piwniczna) - miasto w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Piwniczna-Zdrój. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa nowosądeckiego. Piwniczna - Zdrój - miasto, siedziba gminy, położone po obu stronach rzeki Poprad przełamującej się pomiędzy wzniesieniami Beskidu Sądeckiego. Zajmuje teren o powierzchni 3828 ha, około 30% obszaru miejscowości, głównie w zachodniej części, położonej na stokach Pasma Radziejowej, leży na wysokości powyżej 700 m. n.p.m. Część wschodnia zajmuje tereny usytuowane w Paśmie Jaworzyny Krynickiej.
Piwniczna od zachodu graniczy z gminą Szczawnica, od północnego zachodu z gminą Rytro, od północnego wschodu z Głębokim i Kokuszką, od wschodu z Łomnicą Zdrój zaś granica południowa jest jednocześnie granicą państwową z Republiką Słowacką, dokąd możemy się udać przekraczając granicę drogową w Mnisku n/Popradem.
Przez miasto biegnie linia kolejowa, ze stacją Piwniczna oraz droga krajowa 87 łącząca Nowy Sącz z miejscowym, byłym przejściem granicznym.
Piwniczna-Zdrój to niewielkie uzdrowisko podgórskie 360-420 m n.p.m., nad Popradem, który oddziela dzielnicę uzdrowiskową od miasteczka. Uzdrowisko jest wolne od zagrożeń przemysłowych. Dzięki tak licznie występującym źródłom wody mineralnej w Beskidzie Sądeckim znajduje się tu największy zespół uzdrowiskowy z tak znanymi kurortami jak: Krynica-Zdrój, Szczawnica, Piwniczna, Muszyna, Żegiestów, Wierchomla, Łomnica czy Tylicz. We wszystkich tych miejscach tryskają lecznicze źródła wody mineralnej, które stanowią około 60% polskich zasobów. Profil leczniczy tego górskiego uzdrowiska to choroby górnych i dolnych dróg oddechowych oraz choroby układu trawiennego.
Centralną część miasta stanowi rynek, przy którym usytuowany jest Urząd Miasta i Gminy, Miejsko Gminny Ośrodek Kultury z regionalnym muzeum prowadzonym przez Towarzystwo Miłośników Piwnicznej, kościół parafialny, otoczona wiekowymi drzewami zabytkowa cysterna na wodę, poczta, przychodnie lekarskie, apteki, sklepy spożywcze, przemysłowe, odzieżowe, kantory wymiany walut. Zakupy można zrobić także w położonych blisko centrum dobrze zaopatrzonych sklepach samoobsługowych, gdzie akceptowane są również płatności kartą płatniczą.
Piwniczna Zdrój istnieje już ponad 650 lat - miasto królewskie założone w 1348 r. przez króla Kazimierza Wielkiego, oparte na prawie magdeburskim przy szlaku handlowym na Węgry. Na przestrzeni wieków Piwniczna miała okresy intensywnego rozwoju gospodarczego, ale i nie szczędziły jej liczne klęski żywiołowe - pożary, powodzie, zarazy wywołane powszechnym głodem, ucierpiała też od napadów wroga. Położenie przy ruchliwym trakcie handlowym na Węgry, liczne przywileje królewskie były jednak znaczące dla jej rozkwitu. Na przełomie XVIII i XIX wieku miasto przeżywało wyraźne ożywienie gospodarcze. Wybudowano młyny, papiernię, tracz miejski, świdernie, folusz, karczmę - rozwijało się rzemiosło. W 1792 roku zakończono budowę szkoły.
W 1801 roku w środku rynku wybudowana została kasta czyli skrzynia z drzewa modrzewiowego, w której utrzymywała się woda. Studnia ta jako zabytek stoi na rynku do dzisiaj. W latach 1874 - 1876 wybudowano kolej Nowy Sącz - Muszyna. W 1912 roku w mieście założono naftowe oświetlenie - 8 latarni, później wybrukowano przyległe do centrum ulice.
Pierwotna nazwa "Piwniczna - Szyja" wiązała sie z ukształtowaniem terenu - zwężeniem (szyją) doliny Popradu w miejscu lokacji. Równocześnie uposażono parafię i niedługo zbudowano kościół. Obecny kościół parafialny zbudowany został w latach 1880 - 1885.
Szlaki z/do Piwnicznej - Zdrój |
---|
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Szczyty |
---|
Eliaszówka ( 1023 m n.p.m.) |
Niemcowa ( 963 m n.p.m.) |
Granica ( 715 m n.p.m.) |
Kicarz ( 703 m n.p.m.) |