Beskid Sądecki

Szlak Architektury Drewnianej

Cerkiew św. Kosmy i Damiana w Wojkowej

- jest to cerkiew greckokatolicka z roku 1790, pełniąca obecnie rolę kościoła rzymskokatolickiego. Cerkiew w Wojkowej istniała już pod koniec XVI wieku, jednak obecny budynek powstał dwa stulecia później po tym, gdy pierwsza świątynia została doszczętnie zniszczona przez pożar. Jest to budowla łemkowska, o konstrukcji trójdzielnej zrębowej. Ściany zostały oszalowane poziomo, z narożnikami które wieńczyą pionowe listwy. Nad przedsjionkiem wznosi się wieża, wzniesiona w konstrukcji słupowo-ramowej. Wieńczy ją drewniany hełm wraz z kutym krzyżem. Dwa identyczne hełmy wieńczą dach nad nawą i prezbiterium. Nad nawą znajduje się dach namiotowy, zaś nad prezbiterium dach wielopłaciowy łamany uskokowo.

Wnętrze cerkwi nakrywają kopuły namiotowe. Wszyskie okna cerkwi są kwadratowe. Dodatkiem do cerkwi jest dołączona zakrystia. Pierwotnym kryciem budowli był gont, który w obecznych czasach pozostał jedynie na wieży. Ściany wewnątrz pokryte są ozdobną polichromią figuralno-ornamentalną pochodzącą z początku XX wieku. Centralną cześć carkwi zajmuje ikonostas wykonany dla cerkwi w okresie jej wznoszenia, z którego usunięto carskie wrota oraz drzwi diakońskie. Jest to kopletny rokokowy ikonostas pochodzący z końca XVIII wieku.

Pozostałe wyposarzenie cerkwi jest również cenne i pochodzi z XVIII i XIX wieku. Centralne miejsce zajmuje tabernakulum z 2 połowy XVIII wieku oraz drugie, przypominające kształtem małą świątynię z przełomu XIX i XX wieku. W nawie znajduje się ponadto płaszczenica, czyli płótno z namalowanym przedstawieniem umarłego Chrystusa, z XIX wieku. Oprócz tego w nawie znajduje się również ikona Chrystusa Nauczającego z XVIII wieku oraz nieco młodsze berło procesyjne z XIX wieku. Na berle procesyjnym zachowało się malowidło Ukrzyżowania i Matki Bożej z Dzieciątkiem. Zachowała się również wykonana tuż przed II wojną światową polichromia ze scenami Zmartwychwstania i Zwiastowania.

Z obrazów znajdujących się w cerkwi na uwagę zasługuje obraz ludowy Matki Boskiej Bolesnej z dawnej chorągwi pochodzi z początku XIX w. W XXI wieku na wieży pojawiły się nowe dzwony poświęcone św. Kindze, Agacie i Józefowi.