Dwór Stadnickich w Nawojowej

Opis Dwór Stadnickich w Nawojowej

Pierwsza wzmianka o budowie Pałacu w Nawojowej pochodzi z końca XVI wieku, kiedy to w latach 1580-1590 wieś Nawojowa należała do Piotra Nawojowskiego, z którego inicjatywy postawiono dwór, w miejscu starej budowli. W roku 1595 wieś stała się własnością Grzegorza Branickiego, a już w 1601 r. władali nimi Lubomirscy. Ci na chwilę odstąpili Nawojową rodowi Sanguszków, by znów stać się jej właścicielami. W 1763 r. wieś przeszła na własność Józefa Massalskiego, a w 1799 r. została sprzedana hrabiemu Franciszkowi Stadnickiemu. To właśnie ten ród rozbudował dwór nadając mu kształt pałacu.

II wojna światowa sprawiła, że pałac stał się siedziba wojsk nienieckich, które tutaj stacjonowały. W tych latach Stadnicki utracił całą własność na rzecz Niemców, aby w 1945 roku budowla została przejęta przez państwo polskie. Okres ostatnich kilkudziesięciu lat, podczas których własność pozostawała w rękach państwa sprawiły, że swoje miejsce znajdowały tutaj instytucje państwowe: od 1982 roku Państwowe Technikum Hodowlane, a obecnie Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Budynek składa się z prostopadłych skrzydeł ustawionych pod kątem prostym. Jest ona nowszą częścią zbudowaną w stylu neogotyckim. Skrzydło na osi wschód - zachód jest starsze, zaś skrzydło na osi północ - południe jest nowsze. Starsza część to pozostałość renesansowego dworu Piotra Nawojowskiego. Bryła tego skrzydła jest dwupiętrowa, murowana a jego kształt przypomina prostokąt. Całość skrzydła pokrywa czterospadowy dach o dość wysokim stanie. Naroża tego skrzydła zdobią przypory oraz wieżyczkami na rogach. Pozostałością XVI wiecznego dworu są piwnice, w których można zobaczyć kamienne sklepienia. Wyższe kondygnacje zdobione się przez portale, piece oraz posadzki. W okresie międzywojennym skrzydło to służyło jako kuchnia, kredens oraz spiżarnia. W zabytkowych piwnicach składowany zapas miodu oraz win.

Połączenie starego skrzydła z nowym wykonano budując sześciokondygnacyjną wieżę. Prowadzą do niej schody o dość krętej strukturze, na które wchodzi się od zewnątrz. Zachodnie nowe skrzydło, będące pierwotnie oficyną gospodarczą wzniesione było w układzie trzytraktowym, czyli rzędzie pomieszczeń biegnącym od ściany frontowej. Parter przebudowanego na styl modernistyczny z elementami neogotyku skrzydła zajmowany był przez kancelarię Adama Stadnickiego. To z jego inicjatywy w latach 30 XX wieku skrzydło zostało przebudowane. Nad kancelarią znajdował się ogród zimowy, który miał szklany dach. Połączony on był zewnętrznym gankiem z wieżą. Piętro budynku zajmowała biblioteka oraz salon. Ostatnie piętro było przeznaczone na pokoje. Całość wyposażenia wnętrza utrzymana została w stylu XIX wiecznym.

Pałac Stadnickich w Nawojowej znajduje się na 11-hektarowej działce, która jest obecnie parkiem krajobrazowym. Został on założony przez Edwarda Stadnickiego w 1840 roku. składa się z dwóch części: parkowej oraz leśnej. Wśród drzew liściastych i iglastych są odmiany obcego pochodzenia, sprowadzone głównie przez Adama Stadnickiego, wnuka Edwarda. Przed pałacem, od strony południowej, między starym a nowym skrzydłem, znajdował się istniejący do dzisiaj podjazd. W czasach Stadnickich ozdabiały go kwietniki, gazony i fontanna. Obok rosły olbrzymie dęby, jesiony i lipy. Rosną tutaj również platan, tulipanowiec i dęby czerwone zasadzone w latach 40. XIX w. oraz tuje, cypryśniki, choiny, jedlice i grójeczniki japońskie z początku XX w.

Nawojowa położona przy drodze z Nowego Sącza do Krynicy-Zdrój. Nawojowa położona jest w powiecie nowosądeckim. Wyjazd z Nowego Sącza drogą nr 75 (ul. Nawojowska). Po przejechaniu ok. 6 km - miejscowość Nawojowa. Dwór znajduje się przy wjeździe do wsi, na skarpie po prawej stronie drogi.