Szlak Cerkwi Łemkowskich Beskidu Sądeckiego

Cerkiew Greckokatolicka murowana p.w. św. Piotra i Pawła

Cerkiew ta jest murowana, zbudowana z cegły i kamienia, który częściowo został otynkowany. Od początku była kryta blachą. Zachowano ją w oparciu o tradycje łemkowskiego budownictwa cerkiewnego, mimo tego iż została ona przekształcona w charakter elektryczny. Źródła pisane podają, że początkowo miała być murowana. Na samym początku wybudowano małą kapliczkę, która stopniowo została rozbudowana. Wcześniej, bo w 1711 roku Ksiądz Stefan krynicki dobudował do cerkwi "młynek o dwóch kołach", który miał służyć do mielenia zboża. W 1780 r. wydatnie powiększono "poświętne" licznymi łanami w okolicach Tylicza i w Mochnaczki. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1789 r. Cerkiew św. Piotra i Pawła, według źródeł spłonęła pod koniec XVIII wieku.

Nowa cerkiew powstała za sprawą ks. Wiktora Żegiestowskiego, który był w latach 1848 - 1888 proboszczem w Krynicy oraz dziekanem muszyńskim. Przy budowie miał pomagać mu jego współpracownik, Mikołaj Gromosiak. Ostatecznie budowę cerkwi zakończono w 1879 r. Konsekracji dokonał metropolita lwowski arcybiskup Józef Sembratowicz. Wspólnota łemkowska w Krynicy działała bardzo prężnie przy pełnym wsparciu swego proboszcza. W czasie okupacji Niemcy nie utrudniali życia Łemkom, bo jak wspominali żyjący do niedawna świadkowie przez cały czas w cerkwi odbywały się nabożeństwa.

Cerkiew jest jednonawowa z transeptem, którą wieńczy węższe prezbiterium. Do niego przylega zakrystii. Całość nakryta dachem siodłowym z siedmioma baniastymi wieżyczkami i ślepymi latarniami. Frontowa wieża nakryta jest baniastym hełmem z latarnią otoczoną z dwóch stron dwoma mniejszymi przybudówkami, zwieńczonymi podobnie jak wieża główna. Z zabytków cerkiewnych zachowały się cztery ołtarze boczne z XIX wieku. W 1997 r. ponownie postawiono w cerkwi ikonostas. W latach 2000-2003 budynek przeszedł gruntowny remont. Osuszono ściany, odwodniono grunt, wnętrze odmalowano przywracając cerkwi dawny koloryt, który w latach 60-tych został zniszczony. W ostatnich latach odzyskano również inne dobra materialne, które przed wojną były własnością parafii.

ul. Kraszewskiego 177, Krynica-Zdrój