Jaworzyna Krynicka ( 1114 m n.p.m.)

Jaworzyna Krynicka lub Jaworzyna (1114 m n.p.m.) - szczyt w Beskidzie Sądeckim, zlokalizowany w gminie Muszyna w pobliżu miejscowości uzdrowiskowej Krynica-Zdrój. Jest ona zarazem najwyższym szczytem Pasma Jaworzyny Krynickiej.
GPS: 49°25'04.6"N 20°53'43.8"E

Mapa szczytu Jaworzyna Krynicka ( 1114 m n.p.m.) w Beskidzie Sądeckim, fot. mapa-turystyczna.pl

Jaworzyna Krynicka z dzieckiem Jaworzyna Krynicka szlaki i atrakcje Schronisko PTTK

Informacje o szczycie Jaworzyna Krynicka ( 1114 m n.p.m.)

Opis szczytu

Szczyt ten znajduje się w wschodniej części Pasma Jaworzyny Krynickiej. Najbliższym szczytem jest wierzchołek Bukowej ( 1077 m n.p.m.), w kierunku północno - wschodnim. Cała grań to teren równy i płaski, jedynie w południowo - wschodniej stronie grań schodząca z Jaworzyny Krynickiej jest dość stroma. poruszając się tą częścią grani napotkamy wierzchołki: Bystrego Wierchu ( 821 m n.p.m.), Palenicy ( 807 m n.p.m.), Szczawnej Góry ( 781 m n.p.m.), Smereczyn i Jastrzębskiej Góry ( 675 m n.p.m.). Końcowy odcinek grani wpada w widły Kryniczanki, Muszynki i Jastrzębika.
Jaworzyna Krynicka stanowi zwornik dla mniejszych grani: południowej z największym szczytem Zaruby ( 834 m n.p.m.), stanowiącej dłuższą odnogę oraz krótkiej grani wschodniej opadającej do doliny Czarnego Potoku. Te 4 grzbiety są barierą dla potoków: Czarny Potok i jego dopływ Izwór, Jastrzębik i Szczawniczek.

Działalność człowieka

Najwyższy szczyt Pasma Jaworzyny cechuje bardzo duże zagospodarowanie przez człowieka. Główną atrakcją szczytu jest działająca cały rok kolej gondolowa, której początek zlokalizowany jest w dolinie Czarnego Potoku. Dotarcie na wierzchołek zajmuje kilka minut. Szczyt jest bardzo dobrym punktem widokowym, gdyż stoki w większości pokryte są obszarami trawiastymi. Panorama, która roztacza się z wierzchołka obejmuje cały horyzont.
Jaworzyna Krynicka to ośrodek narciarski, który jest jednym z największych w Polsce: 8 tras narciarskich, obsługiwanych przez kolejkę gondolową i 7 wyciągów. Całkowita długość tras zjazdowych wynosi 14 km. W północnej części wierzchołka znajduje się Schronisko na Jaworzynie Krynickiej ( 1050 m n.p.m.), dyżurka GOPR i Muzeum Turystyki Górskiej PTTK. Na szczycie zlokalizowano Maszt Radiowo Telewizyjny Jaworzyna oraz liczne obiekty gastronomiczne.

Schronisko PTTK na Jaworzynie Krynickiej

Schronisko na Jaworzynie Krynickiej ( 1050 m n.p.m.)usytuowane jest na wysokości 1050 m n.p.m., w niewielkiej odległości od wierzchołka.
koncepcja budowy pojawiła się już w roku 1928 roku, a głównym pomysłodawcom było Polskie Towarzystwo Tatrzańskie w Krynicy-Zdrój. Już w rok później, zakupiono teren oraz rozpoczęto organizować materiały budowlane. Problemy finansowe organizacji sprawiły, ze dopiero w 1932 roku rozpoczęła się na poważnie zbiórka pieniędzy. Sporna była kwestia jego lokalizacji - Kazimierz Sosnowski chciał obiektu na szczycie Jaworzyny lub przy szlakach turystycznych, natomiast dr Wacław Graba-Łęcki, naczelny lekarz Krynicy-Zdrój i jednocześnie prezes krynickiego oddziału PTT, na trasach spacerowych kuracjuszy.

Zakończona II wojna światowa przyczyniła się do postanowień miejscowych działaczy na wybudowanie jedynie schronu, który miał nosić nazwę "Sarenka". Budynek wzniesiono na starych fundamentach, miał on 1 izbę, małą świetlicę i kuchnię. dopiero gy budynek okazał się za mały w porównaniu z zainteresowaniem, rozpoczęto jego rozbudowę. Po oczyszczeniu fundamentów i piwnicy powstał parterowy budynek z drewna. Oferował on wtedy 20 miejsc noclegowych. Stojący obok schron służył jako Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej, a obecnie jako muzeum PTTK. Kolejne lata przyniosły kamienne ściany, klatkę schodową, łazienki. Budynek wyposażono w centralne ogrzewanie oraz zelektryfikowano. Kuchnia znajduje się w dawnej suterynie a na parterze jadalnia. W 1967 schronisko miało już 40 miejsc noclegowych w pokojach 2-4 osobowych i salach zbiorowych.

Ostania modernizacja miała miejsce w 1993 roku. Poprawiła ona komfort oraz bezpieczeństwo gości. Historyczne schronisko przestało istnieć, pozostały jedynie fundamenty. Budynek otwarto ponownie w 1997 roku, odkąd do dzisiaj działa w nim oczyszczalnia ścieków, kolektory słoneczne na użytek ciepłej wody.

Przyroda

Góra Jaworzyna Krynicka w większej partii jest zalesiona. Na potrzeby kolei gondolowej wycięto część lasów, które wyrosły na jej stokach po wysiedlenie Łemków ( użytkowali polany na swoje potrzeby ). Obecnie na stokach narciarskich utrzymywana jest łąki, które stanowią doskonałe punkty widokowe podczas pieszych wędrówek. Na zboczach Jaworzyny znajdują się liczne jaskinie i wychodnie skalne. Największą z wychodni jest Diabelski Kamień, na wschodnim stoku.

Diabelski Kamień na Jaworzynie Krynickiej - to pomnik przyrody nieożywionej, który znajduje się na wschodnim stoku Jaworzyny Krynickiej ( 1114 m n.p.m.), będącej najwyższym szczytem Pasma Jaworzyny Krynickiej. Dostępność Diabelskiego Kamienia jest bardzo dobra, gdyż obok niego przechodzą dwa szlaki piesze: czerwony i zielony prowadzące na Jaworzynę. Diabelski Kamień nazywany jest również "magiczną skałą" oraz posiada swoje legendy. Jego oryginalny kształt oraz lokalizacja sprawiają, że jest stałym punktem dla turystów odwiedzających Jaworzynę Krynicką.
Pierwotnie Jaworzynę porastał las bukowo-jodłowy. Dodatkowym gatunkiem, które wprowadził człowiek był świerk. Można również dostrzec jawory, sosny, jarzębiny, jesiony, wiązy, modrzewie. Jednym z ciekawych pomników przyrody przy samym schronisku jest sosna limba, została ona zasadzona przy drodze w kierunku schroniska. Zwierzęta w rejonie największego szczytu Pasma Jaworzyny: jelenie, dziki, rysie, wilki, niedźwiedzie , które pojawiają się z terenu Słowacji lub z Bieszczad.

Jaworzyna Krynicka znajduje się w granicach Popradzkiego Parku Krajobrazowego, o powierzchni 52 000 ha, który został utworzony w 1987 roku. Ochroną objęte są między innymi źródła wód mineralnych (szczawy), buczyna karpacka oraz inne ciekawe gatunki flory i fauny.