Ścieżki spacerowe po Nowym Sączu

Opis Ścieżki spacerowe po Nowym Sączu

W SERCU MIASTA (10 min)

Spacer rozpoczynamy przy ratuszu na rynku sądeckim, obok pomnik Jana Pawła II autorstwa prof. Dźwigaja z 2006 r. Zwracamy uwagę na elementy architektoniczne ratusza oraz na kamieniczki wokół rynku . Przy północnej ścianie ratusza zarys przyziemia poprzedniego ratusza. Obok kamień "Przystanek czasu", pod którym zakopano w specjalnej beczce sandecjana. Zamykając krąg, kierujemy się na wschód w stronę ul. S.Wyszyńskiego i widocznych wież Bazyliki Mniejszej pw. św. Małgorzaty. Z tyłu za bazyliką rekonstrukcja murów obronnych a obok wieży południowej tzw. Dom Gotycki, obecnie siedziba Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

Ratusz w Nowym Sączu fot. beskidsadecki.eu

Ratusz
Ratusz Obecny gmach ratusza powstał w latach 1895-1897, po pożarze poprzedniego. Ratusz jest budynkiem w stylu eklektycznym, zawiera wiele elementów neo: renesansowych, barokowych, klasycystycznych. Postacie figuralne wykonał krakowski rzeźbiarz Stanisław Wójcik (jak i wiele innych w Nowym Sączu). W detalach architektonicznych spotykamy wiele patriotycznych elementów. Ratusz zdobią obrazy historyczne. Malarską dekorację fryzów podstropowych i w supraporcie na sali obrad wykonał Franciszek Sitzman-Karwosiecki. >>>
Rynek
Rynek Rynek jest centralnym placem miasta a zarazem drugim co do wielkości w Małopolsce. Jego powierzchnia wynosi prawie 20 tys. m. Kamienic wokół rynkujest obecnie dokładnie 30 + 1 ( ratusz ). Większość z nich powstała w XVIII i XIX wieku. Największą kamienicą otaczającą rynek jest "Ritterówka", zlokalizowana na rogu ul. Jagiellońskiej 2 i Rynku. >>>
Kamienice
Większość kamienic w rynku to efekt wielowiekowych nawarstwień od gotyku (piwnice) do współczesności. Pierwsze piętra nadbudowywano lub przebudowywano po pożarze 1894 r. Na uwagę zasługują kamienice pod nr.: 2, 6, 9, 10, 11, 12, 13, 22, 23, 28, 31. W kamienicy nr 2 Galeria Marii Ritter (sądeckiej modernistycznej malarki - oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu).
Przyziemia ratusza
Przyziemia ratusza z XV wieku, który spłonął w kwietniu 1894 r. Fundamenty te nadbudowano w czasie remontu płyty rynku w 1966 roku.
Bazylika św. Małgorzaty
Bazylika św. Małgorzaty Bazylika św. Małgorzaty - Plac Kolegiacki, pierwsza wzmianka w 1303 r. Św. Małgorzata jest również patronką miasta. Kościół pierwotnie romański, później gotycki o murach w wątku ceglano-kamiennym, z dobudowanymi 10 kaplicami. Wewnątrz Obraz Przemienienia Pańskiego - ikona na desce lipowej Prawdziwego Oblicza Pańskiego z XV wieku o wymiarach 68x84 cm ujętego w wąską ramę. Obraz słynący łaskami, jest celem pielgrzymek i obiektem kultu. >>>
Królewskie mury
Królewskie mury Mury obronne miasto posiadało już w połowie XIV w. Budowane z piaskowca na zaprawie wapiennej. Wysokość ich była zróżnicowana: od kilku do 8 m wysokości i 1.80 m szerokości u podstawy. Całość miała 1700 m długości. Wjazd w obręb murów obronnych zapewniały 3 bramy: Węgierska, Krakowska i Młyńska. Wzmocnieniem murów było 11 baszt piętrowych, których opieką i obsadą zajmowały się ważniejsze cechy rzemieślnicze miasta. >>>
Dom Gotycki
Dom Gotycki Dom Gotycki przy ul. Lwowskiej, zwany inaczej Kanoniczy z przełomu XV i XVI w., własność kolegiaty sądeckiej. Ciekawe portale gotyckie z laskowaniami. Przekazany do dyspozycji Muzeum Okręgowego, które powstało w 1938 r. Obecnie muzeum posiada na terenie miasta 3 oddziały (Galerię Marii Ritter, Dawną Synagogę i Park Etnograficzny wraz z Miasteczkiem Galicyjskim. Do stałych ekspozycji należy sztuka cechowa od XIV w. sztuka ludowa od XVIII w., sztuka cerkiewna. >>>

SERCE MIASTA WRAZ Z JEGO ŚWIĄTYNIAMI (20 min)

Kontynuujemy spacer po centrum miasta, idąc ul. Ducha Św. w lewo od wejścia do bazyliki. Docieramy do bramy kościoła pw. św. Ducha i klasztoru OO. Jezuitów. Po wyjściu przez bramę zachodnią placu kościelnego, kierujemy się na zachód ul. Franciszkańską w stronę zespołu poklasztornego OO. Franciszkanów. Przy skrzyżowaniu ul. Franciszkańskiej z Kazimierza Wielkiego - rezydencja Lubomirskich obecnie Biblioteka Publiczna im. J. Szujskiego.

Bazylika kolegiacka św. Małgorzaty w Nowym Sączu fot. bazylika.org.pl

Kościół Ducha Świetego
Kościół Ducha Świetego Kościół pw. św. Ducha fundowany w 1400r. i klasztor OO. Norbertanów z 1410r., obecnie OO. Jezuitów - ul.P.Skargi. Kaplica pw. św. Stanisława Kostki i pw. św. Anny Samotrzeciej z obrazem z XVI w. Dom Sodalicyjny z 1936 r. to obecnie bursa oraz gimnazjum i szkoła średnia prowadzona przez zakon. Wewnątrz malowany temperą obraz Matki Boskiej Pocieszenia z 1569 r. Koronowany przez prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego w 1963 r. w obecności Biskupa Karola Wojtyły) >>>
Kościół Ewangelicki
Kościół Ewangelicki Zespól poklasztorny OO. Franciszkanów. Pierwszy kościół powstał w 1292r. z uposażenia Wacława II. Obecnie jest tu kościół ewangelicki. >>>
Rezydencja Lubomirskich
Rezydencja Lubomirskich Rezydencja Lubomirskich, ul. Franciszkańska. Zabytkowy dom z pierwszej połowy XVII w. Obecnie mieści Sądecką Bibliotekę Publiczną im. Józefa Szujskiego.>>>

SPACER W OBRĘBIE MURÓW OBRONNYCH (30 min)

Przechodzimy z rynku na ul. Jagiellońską. W połowie deptaku, przy skrzyżowaniu z ul. Szwedzką, zatrzymujemy się przy okazałym budynku dawnej Kasy Zaliczkowej. Skręcamy w lewo w ul. Wałową, (dawne wały obronne). Za ul. Sobieskiego, w bezpośredniej bliskości placu targowego, są pozostałości fosy broniącej miasto. Po schodkach dochodzimy do ul. Lwowskiej, gdzie znajdujemy kapliczkę pw. św. Jana Nepomucena. Skręcamy obok kapliczki i idąc wzdłuż pozostałości murów obronnych docieramy na plac przed bazyliką . Po lewej stronie znajduje się Dom Gotycki. Dalej idąc ul. Ducha Św., wchodzimy na plac przed kościołem pw. św. Ducha. Wychodząc bramą zachodnią kierujemy się w prawo w stronę Placu 3 Maja (wzdłuż zabudowań klasztoru Jezuitów) gdzie usytuowano popiersie Stanisława Małachowskiego. Z placu kierujemy się ul. Berka Joselewicza (w prawo) w stronę Dawnej Synagogi Stamtąd widoczna jest Baszta Kowalska wraz z ruinami Zamku Królewskiego. Ze skarpy obok ruin rozpościera się widok na dolinę Dunajca i Kamienicy, Beskid Wyspowy, Sądecki, Pogórze Rożnowskie oraz przy dobrej pogodzie - Tatry. Powrót ul. Kazimierza Wielkiego obok rezydencji Lubomirskich dochodzimy do rynku.

Zamek Królewski w Nowym Sączu fot. beskidsadecki.eu

Ulica Jagiellońska
Ulica Jagiellońska Ulica Jagiellońska. Wychodząca na południe z rynku reprezentacyjna ulica miasta położona na tzw. trakcie węgierskim. Kiedyś parterowa, przebudowywana po pożarze miasta w 1894 r. W części do ulicy Kościuszki zamknięta dla ruchu pojazdów. >>>
Dawna Komunalna Kasa Oszczędności
Dawna Komunalna Kasa Oszczędności Budynek dawnej Kasy Zaliczkowej z lat 1905-1906 (ul. Jagiellońska) z figurą króla Władysława Jagiełły w ściętym narożniku (1908r.) Obecnie sala wystawowa BWA >>>
Kapliczka św. Jana Nepomucena
Kapliczka św. Jana Nepomucena Kapliczka pw. św. Jana Nepomucena przy ul Lwowskiej obok przyczółku mostu na rzece Kamienicy. Powstała w XIX w. na tzw. przedbramiu. >>>
Popiersie Stanisława Małachowskiego
Popiersie Stanisława Małachowskiego (Plac 3 Maja) ostatniego starosty sądeckiego, sygnatariusza Konstytucji 3 Maja. Rzeźba autorstwa Zbigniewa Beca.
Dawna Synagoga
Dawna Synagoga Dawna Synagoga, ul. B.Joselewicza - dom modlitw Żydów sądeckich z 1746 r. Filia Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, ze stałą ekspozycją dotyczącą historii nowosądeckich Żydów, pt. "Byli wśród nas". >>>
Baszta Kowalska
Baszta Kowalska częściowo zrekonstruowana po jej zniszczeniu w wyniku wybuchu zamku w 1945 r. Jedyna ocalała baszta z okazałych murów obronnych.
Zamek Królewski
Zamek Królewski Zamek Królewski jest to budowla, która została wzniesiona w połowie XIV wieku za panowania króla Kazimierza Wielkiego. Teren pod budowę zarezerwowano nad brzegiem rzeki Dunajec, w okolicy ujścia do niego rzeki Kamienica. Miejsce było bardzo dogodne, ze względu na otoczenie z trzech stron wodami rzek. Zamek stał się ulubioną warownią króla Władysława Jagiełły. >>>

SPACER POŁUDNIOWĄ CZĘŚCIĄ MIASTA (45min)

Po krótkim spacerze w rynku udajemy się w stronę bazyliki św. Małgorzaty. Potem na ul. św Ducha skręcamy w prawo, by od ul. Lwowskiej kontynuować spacer wzdłuż ul. Sobieskiego. Za ul. Wałową "Maślany Rynek" miejski plac targowy, za skrzyżowaniem z ul. T.Kościuszki budynek "Sokoła", kościół pw. św. Kazimierza, Szkoła Podstawowa nr 1 im. A. Mickiewicza, za szkołą park miejski - planty, w południowej części plant - pomnik Adama Mickiewicza. Powracamy ul. Jagiellońską przylegającą do plant. Mijamy budynek Szkoły Podstawowej nr 2 im. św. Jadwigi Królowej. Obok skrzyżowania ul. Jagiellońskiej z ul.T.Kościuszki znajduje się Kapliczka Szwedzka. Ulicą Jagiellońską - sądeckim deptakiem, powracamy na rynek.

Sokół w Nowym Sączu fot. fotomi

Sokół
Sokół Budynek "Sokoła", ul. J.Długosza. Powstał w 1892 r. Rozbudowany przed wojną i obecnie zmodernizowany dla współczesnych potrzeb kulturalnych województwa małopolskiego. >>>
Kościół św. Kazimierza
Kościół św. Kazimierza Kościół pw. św. Kazimierza zwany kaplicą szkolną. Zbudowany w stylu neogotyckim. Ołtarz główny to tryptyk projektowany przez prof. J. Bukowskiego z jego centralnym obrazem Chrystusa Nauczającego. Droga krzyżowa projektowana i wykonana przez Władysława Hasiora. >>>
Kapliczka Szwedzka
Kapliczka Szwedzka Kapliczka Szwedzka pw. św. Marka z 1771 r. położona w miejscu pochówku skazańców i żołnierzy szwedzkich - ul. T.Kościuszki. >>>
Szkoła Mickiewicza
Szkoła Mickiewicza Szkoła Podstawowa im A. Mickiewicza, ul.J.Długosza (1897-98) powstała jako powszechna szkoła męska. Nad portalami pierwszego piętra w niszach popiersia znanych Polaków wykonane przez S.Wójcika. >>>
Planty miejskie
Planty miejskie Planty miejskie - ogród miejski z 1885 r. W centralnym miejscu Dąb Wolności z 1918 r. i Kamień Papieski z 2005 r. W południowej części sądecka Mała Galeria. Na plantach - pomnik Adama Mickiewicza projektu J. Badury z granitu, na 670-lecie lokalizacji Nowego Sącza (1962 r.). >>>
Szkoła Podstawowa im. św. Jadwigi Królowej
Szkoła Podstawowa im. św. Jadwigi Królowej z końca XIX w., ul. Jagiellońska.

SPACER PO MIEJSCACH ZWIĄZANYCH Z KULTURĄ ŻYDOWSKĄ (45 min)

Z rynku kierujemy się ul Dunajewskiego i dalej, ul. Szwedzką i Wąsowiczów. Niedaleko skrzyżowania, w podwórzu Bóżnica, dom modlitw żydowskich pod opieką Jakuba Mullera, jednego z nielicznych obecnie Żydów sądeckich. Spod Bóżnicy kierujemy się ul. Szwedzką w stronę rynku i dalej ul. P.Skargi, aż do placu położonego na skarpie - to miejsce dawnego cmentarza żydowskiego - kirkutu, przeniesionego na ul. Rybacką. Ul. Bóżniczą podchodzimy do synagogi. Następnie kierujemy się w stronę węzła komunikacyjnego u podnóży zamku królewskiego, za skrzyżowaniem po lewej stronie zakłady Koral - kiedyś miejsce rzeźni miejskiej i przylegającej do niej rzeźni rytualnej. Za mostem na Kamienicy skręcamy w lewo w ul. Rybacką, która doprowadza nas na kirkut.

Dawna Synagoga w Nowym Sączu fot. beskidsadecki.eu

Bóżnica, ul.Wąsowiczów
Bóżnica, ul.Wąsowiczów - jedyne czynne miejsce modlitw wyznawców Judaizmu.
Kirkut - cmentarz żydowski
Kirkut - cmentarz żydowski z końca XIX w. - ul. Rybacka. Ocalałe po wojnie macewy i zachowany grób Chaima Halberstama 1875 r., do którego pielgrzymują chasydzi i inni pobożni Zydzi.